From 2015 to 2019, Guftugu has brought together diverse voices—through fiction, poetry, art, music, conversation. This insistence on the diversity of cultural practice in India has always been our fundamental premise. What holds the plurality of voices together, what emerges as the central note, is resistance.
Lal Singh Dil
Words
Words have already been said
much before us and
much after us.
Cut off every tongue of ours
If you can,
But words have already been said.
Translated by Chaman Lal
Keki Daruwalla
Hope in Our Times
Night bulletins are rife with Rafale and Sabarimala
As bare-chested devotees keep the pot churning.
Here the cold is dense, heavy, as a chowkidar adds twigs
and dry bark to keep chaff fires burning.
Hope and light, small-time thieves in the fog,
cling stealthily to something close to yearning.
And through a hole in the mist, suddenly
a barbet calls, ‘the year is turning’.
Our cultural practitioners—our fellow citizens—have resisted discrimination, division and hate on the basis of caste, community and gender.
Orijit Sen
जे वि पवार
पाणी प्यायची सुट्टी
असंच कुठल्याशा विचारानं आईला झपाटलं
माझं नाव शाळेच्या पटावर नोंदवलं गेलं.
जिल्हा लोकल बोर्डांची शाळा
तिने उदार अंतःकरणाने माझं स्वागत केलं
आणि केला बहाल
पाच बाय पाचचा राखीव कोपरा.
पुढे मोडक्या पडक्या शाळेचा जिर्णोद्धार ठरला
एका गावकऱ्याच्या पडवीत
भरू लागली शाळा
अंग आखडून कोपऱ्यात बसणाऱ्या मला
त्या दिवशी पडवीनेही
कोपरा दान दिला.
इतरांबरोबर आम्ही कोपरावादी मुले
म्हणत होते कविता
कंठशोष होईपर्यंत:
अजाण आम्ही तुझी लेकरे … तू सर्वांचा पिता
घशाला कोरडा पडली
कविता म्हणता म्हणता
‘प्यायला पाणी’ गुरुजींकडे मी मागणी केली.
गुरुजींची अन माझी एकदम नजर
उंबरठ्यावर उभ्या असलेल्या
घराच्या कारभारणीकडं गेली
तिच्या डोळ्यातील विंचवाच्या फणकाऱ्याने
गुरुजी गर्भगळीत झाले
त्याचवेळी गुरुजींना आयडिया सुचली
पाणी पिण्याची सुट्टी त्यांनी जाहीर केली.
बांध फोडताच पाण्यानं धावावं
तशी आम्ही मुले कारभारणीच्या उंबरठ्याकडे झेपावलो
‘अं… हं… आपापल्या घरी’
पुन्हा एकदा मास्तर गरजले.
पायात गोळे भरल्यागत मी घरी आलो
साथीला होतेच
तिचे लाल लाल डोळे… गुरुजींचे अं… हं…
नंतर बोर्डाने एक टुमदार शाळा बांधली
बाजूला पाणवठा… माणसासाठी आणि गुरासाठीही
मास्तर बदलते… शाळेचे रंगरूपही
पाणी पिण्याची सुट्टी –
ती मात्र अजून चालू
कोपऱ्यात बसून शिकलेल्यांच्या चिल्यापिल्यांना
घरीच जावे लागते: पाणी प्यायला.
केवळ बाजूचा पाणवठा बाटू नये म्हणून
केवळ बाजूचा पाणवठा बाटू नये म्हणून.
Read the English translation here.
Savi Sawarkar, ‘Devdasi and Brahman with Dhammachakra’, 2001
Together, we have resisted the right wing dream of homogeneity, seeing it for the nightmare it is. We have resisted attacks on freedom of speech and reason. We have resisted the erosion on institutions, and the crushing of dissent.
कहाँ तो तय था चिराग़ाँ हर एक घर के लिए
दुष्यंत कुमार
कहाँ तो तय था चिराग़ाँ हर एक घर के लिए
कहाँ चिराग़ मयस्सर नहीं शहर के लिए
यहाँ दरख़तों के साये में धूप लगती है
चलो यहाँ से चलें और उम्र भर के लिए
न हो कमीज़ तो पाँओं से पेट ढँक लेंगे
ये लोग कितने मुनासिब हैं इस सफ़र के लिए
ख़ुदा नहीं न सही आदमी का ख़्वाब सही
कोई हसीन नज़ारा तो है नज़र के लिए
वो मुतमइन हैं कि पत्थर पिघल नहीं सकता
मैं बेक़रार हूँ आवाज़ में असर के लिए
तेरा निज़ाम है सिल दे ज़ुबान शायर की
ये एहतियात ज़रूरी है इस बहर के लिए
जिएँ तो अपने बग़ीचे में गुलमोहर के तले
मरें तो ग़ैर की गलियों में गुलमोहर के लिए
Poem courtesy: Hindi-Kavita.com
Hear Shubha Mudgal sing Dushyant Kumar’s poem
S. Vijayaraghavan, ‘Procession’
With this, our fifteenth issue, we issue notice: we will continue to resist. We will write poetry, make films, sing music, march the streets, storm the classroom and courts. We will listen to more and more people—their dreams and hopes, their ideas for how to make a better India. We will build our hope day by day.
We make a promise to ourselves and each other: Governments can come and go, but we will battle for India.
Githa Hariharan
K Satchidanandan
June 2019
